Matplaneta
Al. Komisji Edukacji Narodowej 95, klatka 18
tel. (22) 100 53 47
tel. 730 660 770
biuro@matplaneta.pl
MCS: promieniste ciekawostki o niesamowitej kobiecie i jej wynalazkach! Maria Curie Skłodowska to inspirująca, waleczna kobieta i bohaterka.
W latach 1884–85 kontynuowała naukę w nielegalnym Uniwersytecie Latającym. W 1886 objęła posadę guwernantki na wsi w okolicy Płocka. Pracę tę dała jej zamożna rodzina ziemiańska — Żorawscy.
Tu przeżyła Maria swą pierwszą miłość. Zakochała się z wzajemnością w synu swych pracodawców, Kazimierzu, studencie Uniwersytetu Warszawskiego, późniejszym znakomitym matematyku.
Nauka w Muzeum, zwłaszcza w pracowni chemicznej prowadzonej przez Napoleona Milicera, dała Skłodowskiej gruntowną wiedzę z dziedziny analizy chemicznej, co świetnie wykorzystała w późniejszej pracy naukowej.
Maria Curie w Warszawie
Młodzi zamierzali się pobrać. Na przeszkodzie stanęli rodzice Kazimierza.
Po powrocie do Warszawy, 1889 uzupełniała wiedzę z chemii i fizyki, korzystając z pracowni naukowej Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. Umożliwił to cioteczny brat Marii, Józef Jerzy Boguski, który był kierownikiem pracowni fizycznej w Muzeum (pełniło ono funkcję polskiej placówki naukowej i uczelni w zaborze rosyjskim).
W 1895 Maria Skłodowska wyszła za mąż za Pierre’a Curie (zawarli ślub cywilny) i przyjęła francuskie obywatelstwo. Państwo Curie mieli dwie córki, Irenę i Ewę.
Rosyjski uniwersytet w Warszawie nie przyjmował kobiet, więc 1891 Maria Skłodowska wyjechała do Paryża i rozpoczęła studia na Sorbonie; 1893 uzyskała dyplom z fizyki, w następnym roku z matematyki.
Dalsze prace, prowadzone wspólnie z mężem, dotyczyły właśnie promieniotwórczości.
„Człowiek nigdy nie ogląda się na to, co zrobione, ale na to patrzy, co ma przed sobą do zrobienia. ”
Maria Curie Skłodowska
W następnym roku Maria Curie Skłodowska została kierownikiem laboratorium w katedrze fizyki utworzonej na Sorbonie specjalnie dla jej męża.
Rad nie rad
Radioaktywny pierwiastek zaczęto dodawać do pasty do zębów, perfum, kremów (by nadawał skórze blasku), a nawet do wełny, z której wyrabiano dziecięce ubrania (wytwarzał ciepło).
Ameryka w latach 20. i 30. XX w. przeżywała nadpodaż radu. Reklamowano go nawet jako remedium na łysienie i impotencję, sprzedawano też radioaktywne napoje.
Onkolodzy (i sama Maria Skłodowska-Curie) spoglądali na ten zachwyt z dużą dozą sceptycyzmu, choć nie zdawano sobie jeszcze wtedy sprawy ze skutków bezkrytycznego napromieniowania, udokumentowane były jedynie efekty działania radu w onkologii.
Niebezpiecznie!
Po tragicznej śmierci 1906 Pierre’a Curie (wpadł pod dorożkę i zmarł na miejscu), objęła po nim kierownictwo katedry. Jej kandydatura jako kobiety i polki-imigrantki była wręcz wyśmiewana. Maria jednak została pierwszą kobietą profesorem na paryskiej Sorbonie.
W 1911 otrzymała drugą Nagrodę Nobla, tym razem z chemii.
Z inicjatywy Marii Skłodowskiej-Curie 1912 rozpoczęto budowę w Paryżu Instytutu Radowego, w którym do śmierci pracowała. Podczas I wojny światowej zorganizowała służbę radiologiczną na potrzeby szpitali wojskowych i sama brała w niej aktywny udział wraz z córką, Ireną.
7 XI 1867 Maria Curie Skłodowska urodziła się w Warszawie
1891 wyjechała do Paryża i rozpoczęła studia na Sorbonie
1895 wyszła za mąż za P. Curie
1898 Maria Curie Skłodowska odkryła polon i rad (z P. Curie)
1903 Maria Curie Skłodowska otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki
1906 Maria Curie Skłodowska objęła kierownictwo katedry fizyki na Sorbonie
1911 Maria Curie Skłodowska wysunęła pogląd, że źródłem promieniotwórczości jest jądro atomowego
Maria Curie Skłodowska otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii
1921 Maria Curie Skłodowska wysunęła hipotezę o niekolumbowskich siłach przyciągania w jądrach atomowych
1932 Maria Curie Skłodowska brała udział w otwarciu Instytutu Radowego w Warszawie
4 VII 1934 Maria Curie Skłodowska zmarła w Sancellemoz
Przyjaźń z Albertem Einsteinem
Czy wiecie, że Albert Einstein był jej wielkim fanem?
On zwykle pisał do niej listy po niemiecku. Ona do niego – po francusku. Przez 25 lat tak korespondowali, aż Einstein zauroczony jej bogatą osobowością powiedział, że „jest jedyną, której nie zepsuła sława”.
Zaprzyjaźnili się na prestiżowej konferencji Solvay „tylko dla zaproszonych” 29 października 1911 roku, chociaż dwa lata wcześniej Ernest Solvay, bogaty belgijski przemysłowiec, zorganizował w Brukseli międzynarodową konferencję naukową poświęconą sytuacji, w jakiej znalazła się współczesna fizyka po publikacji prac Plancka i Einsteina z zakresu teorii kwantowej.
Choć ogłosił już szczególną teorię względności, to dopiero zyskiwał sławę w świecie naukowym. Ona mieszkała we Francji, on w Szwajcarii. Skłodowska-Curie zajmowała się fizyką eksperymentalną, a Einstein był fizykiem teoretykiem.
On był osobą otwartą i towarzyską, a ona – jeśli chodzi o kontakty towarzyskie – dość powściągliwą. Wtedy nic nie wskazywało jeszcze, że może to być początek pięknej przyjaźni.Po powrocie z historycznej konferencji naukowej w Brukseli, Curie znalazła wściekły tłum przed swoim domem w Paryżu. Ona i jej córki zostały zmuszone do pozostania u przyjaciółki rodziny w związku z pogłoskami o romansie Marii Sklodowskiej-Curiez żonatym francuskim fizykiem, Paulem Langevinem.
Nie był to jedyny przypadek hejtu, jaki spotykał MCS w związku z Jej karierą.
Einstein skomentował to tak:”Nie wierzę, aby Madame Curie była żądna władzy czy też czegokolwiek innego. Jest ona bezpretensjonalną, uczciwą kobietą, dźwigającą cięższe niż inni brzemię obowiązków i odpowiedzialności. Posiada błyskotliwą inteligencję, lecz pomimo swej uczuciowej natury nie jest na tyle atrakcyjna, aby mogła komukolwiek zagrażać.”
List Einsteina do Heinricha Zanggera, 7 listopada 1911 roku, w związku z pogłoskami o romansie Marii Sklodowskiej-Curiez żonatym francuskim fizykiem, Paulem Langevinem
„Tak rozgniewał mnie sposób, w jaki motłoch waży się Panią atakować, że bezwzględnie musiałem dać upust swemu oburzeniu. (…) Chciałbym Pani powiedzieć, że bardzo podziwiam Pani wytrwałość, energię i uczciwość. Cieszę się, że poznałem Panią osobiście w Brukseli. (…) To wspaniale, że wśród nas znajdują się ludzie tacy jak Pani, jak Langevin, prawdziwe istoty ludzkie, w których towarzystwie można odczuwać radość. Jeśli motłoch nadal będzie Panią atakować, proszę po prostu przestać czytać te bzdury.”
A. Einstein do M. Curie, Praga, 23 listopada 1911 r.
W tym samym roku Einstein zabiegał o stanowisko profesora na Politechnice w Zurychu (ETH). Był osobą znaną, ale mimo to potrzebował listów rekomendacyjnych. Zwrócił się do dwóch osób z prośbą o polecenie. Jedną z nich była Maria Skłodowska-Curie (a drugą wybitny matematyk i fizyk Henri Poincare).
W liście rekomendacyjnym Maria Curie Skłodowska pisała:
„Zważywszy, że Einstein jest jeszcze bardzo młody, zasadne jest pokładanie w nim ogromnych nadziei i postrzeganie go jako jednego z czołowych teoretyków przyszłości”.
Einstein po śmierci Marii w 1934 r. na uroczystości jej poświęconej w Nowym Jorku mówił, że miał szczęście być związany z nią wzniosłą i pogodną przyjaźnią i zawsze podziwiał jej wybitną osobowość.
Wskazywał na jej wymagania wobec siebie, obiektywizm, skromność, oddanie społeczeństwu. Zauważył, że gdyby choć część tych wartości była obecna wśród europejskich intelektualistów, Europę czekałaby lepsza przyszłość”.
Czekamy na Was, Marie Curie i Einsteini polskiej nauki! Pamiętajcie, że najważniejsze to wierzyć w siebie i swoje marzenia, które jeśli będzie wystarczająco uparci, żeby podeprzeć nauką – na pewno się spełnią!
